Diyalektik davranış terapisi nedir ve nasıl uygulanır?

Duygu düzenleme güçlüğü yaşayan bireyler için geliştirilmiş bir psikoterapi yaklaşımı olan Diyalektik Davranış Terapisi, görünüşte zıt olan kabul ve değişim süreçlerini dengeleyerek kişisel dönüşümü destekler. Özellikle borderline kişilik bozukluğu tedavisinde etkinliği kanıtlanmış bu yöntem, bireysel terapi, grup eğitimi ve telefon koçluğu gibi çok yönlü bileşenlerden oluşur.

19 Kasım 2025

Diyalektik Davranış Terapisi (DBT) Nedir?


Diyalektik Davranış Terapisi (DBT), özellikle Borderline Kişilik Bozukluğu (BKB) olmak üzere duygu düzenleme güçlüğü yaşayan bireyler için geliştirilmiş, kanıta dayalı bir psikoterapi yöntemidir. Amerikalı psikolog Dr. Marsha M. Linehan tarafından 1980'lerde geliştirilen DBT, Bilişsel Davranışçı Terapi'nin (BDT) bir uzantısı olarak kabul edilir. Temelinde, "diyalektik" kavramı yatar; bu, görünüşte zıt olan fikirlerin (örneğin, kabul ve değişim) bir arada var olabileceğini ve terapi sürecinde dengelenmesi gerektiğini vurgular. DBT'nin ana hedefleri şunlardır:

  • İntihar davranışları ve kendine zarar verme gibi yaşamı tehdit eden davranışları azaltmak.
  • Terapiye müdahale eden davranışları (örneğin, terapiyi bırakma) önlemek.
  • Yaşam kalitesini artırmak ve kişilerarası ilişkileri iyileştirmek.
  • Duygu düzenleme, stresle başa çıkma ve farkındalık becerilerini geliştirmek.

DBT, özellikle yoğun duygusal dalgalanmalar, dürtüsellik ve ilişki problemleri yaşayan bireylerde etkilidir. Zamanla, yeme bozuklukları, madde bağımlılığı ve travma sonrası stres bozukluğu gibi diğer durumların tedavisinde de kullanılmaya başlanmıştır.

Diyalektik Davranış Terapisi Nasıl Uygulanır?


DBT, yapılandırılmış ve çok yönlü bir yaklaşıma sahiptir, genellikle bireysel terapi seansları, grup beceri eğitimi, telefon koçluğu ve terapist danışma ekibi gibi bileşenleri içerir. Uygulama süreci genellikle şu adımlardan oluşur:

  • Bireysel Terapi Seansları: Haftada bir kez yapılan bu seanslarda, terapist ve danışan birlikte çalışarak öncelikli hedefleri belirler. Seanslar, danışanın günlük yaşamında karşılaştığı zorluklara odaklanır ve DBT becerilerinin uygulanmasını teşvik eder. Terapist, diyalektik dengeyi koruyarak danışanı hem kabul eder hem de değişim için motive eder.
  • Grup Beceri Eğitimi: Haftalık grup seanslarında, danışanlar dört temel beceri modülünü öğrenir ve pratik yapar. Bu modüller şunlardır
  • Farkındalık (Mindfulness): Anda kalma ve duyguları yargılamadan gözlemleme becerisi.
  • Duygu Düzenleme: Duyguları tanıma, anlama ve sağlıklı şekilde yönetme.
  • Sıkıntıya Dayanıklılık: Stresli durumlarda krizi yönetmek ve kendine zarar vermekten kaçınmak.
  • Kişilerarası Etkililik: İlişkilerde sınır koyma, saygılı iletişim kurma ve çatışmaları çözme.
  • Telefon Koçluğu: Danışanlara, seanslar dışında kriz anlarında terapistle kısa telefon görüşmeleri yapma imkanı sunulur. Bu, becerileri gerçek zamanlı olarak uygulamaya yardımcı olur ve acil durumlarda destek sağlar.
  • Terapist Danışma Ekibi: DBT terapistleri, düzenli olarak bir araya gelerek vakalarını tartışır ve birbirlerine destek olur. Bu, terapistlerin motivasyonunu artırır ve tedavinin tutarlılığını sağlar.

DBT uygulaması, genellikle 6-12 ay süren yoğun bir programdır, ancak süre danışanın ihtiyaçlarına göre değişebilir. Terapist, danışanın ilerlemesini takip eder ve becerilerin günlük hayata entegre edilmesine odaklanır. DBT, esnek ve destekleyici bir çerçeve sunarak, bireylerin daha dengeli bir yaşam sürmesine yardımcı olmayı amaçlar.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Çift Terapisinin İlişkilerde Etkisi
Çift Terapisinin İlişkilerde Etkisi
2 Yaş Konuşma Terapisi Nedir?
2 Yaş Konuşma Terapisi Nedir?
3 Yaş Konuşma Terapisi Nedir?
3 Yaş Konuşma Terapisi Nedir?
Dil Terapisti Dil Terapisi Nasıl Yapılır?
Dil Terapisti Dil Terapisi Nasıl Yapılır?
Psikolojik Terapi Talebinin Nedenleri
Psikolojik Terapi Talebinin Nedenleri
Regresyon Terapisi Regresyon Terapi Nasıl Yapılır?
Regresyon Terapisi Regresyon Terapi Nasıl Yapılır?
Oyun Terapisi Nedir?
Oyun Terapisi Nedir?
Nöral Terapi Nedir?
Nöral Terapi Nedir?
İlişki Terapisinde Sorumluluk Bilinci
İlişki Terapisinde Sorumluluk Bilinci
Gestalt Terapi Nedir?
Gestalt Terapi Nedir?
Nöral Terapi Nasıl ve Kimlere Uygulanmaktadır?
Nöral Terapi Nasıl ve Kimlere Uygulanmaktadır?
;